- Lịch sử ra đời
Julius Caesar, sinh ra tại Rome trong một gia đình quí tộc, là hoàng đế Lã Mã cổ đại. Ông là nhà chính trị tài giỏi và nhà quân sự kiệt xuất. Ông góp phần thành lập tam đầu chế thứ nhất - một liên minh chính trị có tính thống lãnh Rome trong nhiều năm. Caesar trưởng thành trong thời kỳ hỗn loạn của La Mã. Cuộc chiến tranh Đồng Minh giữa La Mã và các đồng minh của họ (91 TCN – 88 TCN) nổi lên vì sự tranh cãi về quyền của công dân La Mã. Khi mà vua Mithridates VI xứ Pontos đe dọa các tỉnh phương đông của La Mã thì ở trong nội bộ, La Mã bị chia rẽ thành hai phe: Phe Quý tộc (Optimate), phe mà muốn giữ quyền hành thống trị cho các quý tộc, và phe Đại Chúng (Populare) muốn ngay lập tức sự chia sẻ quyền lực rộng rãi hơn thông qua quyền bầu cử trực tiếp.
Chú Marius của Caesar là một người thuộc phe Đại chúng, còn đối thủ của ông Lucius Cornelius Sulla là một người thuộc phe Quý tộc. Cả hai nổi lên trong Chiến tranh Đồng Minh, và cả hai đều muốn chỉ huy cuộc chiến tranh chống lại vua Mithridates VI, điều mà ban đầu được giao cho Sulla; nhưng khi Sulla rời La Mã để chỉ huy lực lượng của mình một Hộ Dân quan La Mã (Tribunus plebis) thông qua một bộ luật trao lại quyền lực cho Marius, nó như thông điêp cho Sulla rằng ông ta sẽ không thể rời khỏi doanh trại của mình mà còn sống. Sulla bèn tiến quân về Rome và buộc Marius phải lưu vong. Tuy nhiên khi Sulla quay trở lại cuộc chiến của mình; một đồng minh của ông, Lucius Cornelius Cinna chiếm lấy Rome và công khai tuyên bố Sulla là "một kẻ thù của xã hội". Lực lượng của Marius trả thù những người theo Sulla rất tàn bạo. Marius chết ở năm 84 TCN nhưng phe cánh của ông ta vẫn còn rất mạnh.
Năm 84 TCN, cha của Caesar chết bất ngờ khi đang mang giày vào một buổi sáng, và ở tuổi 16 Caesar trở thành người chủ gia đình. Những năm tiếp theo, Caesar được đề bạt cho chức Flamen Dialis (Thầy trưởng tế của Jupiter), là chức vụ mà Lucius Cornelius Merula, người tiền nhiệm, đã bị sát hại trong cuộc thanh trừng của Marius. Và sau khi được giữ chức này Caesar không những trở thành một quý tộc "đích thực" mà còn cưới con gái của một quý tộc. Ông bội hôn ước của mình với Cossutia, một con gái của một gia đình giàu có mà ông được hứa hôn từ thời niên thiếu, và cưới con gái của Cinna là Cornelia.
Về phần Sulla sau khi buộc vua Mithridates VI phải ký kết hòa ước, đã quay trở lại để kết thúc cuộc nội chiến với quân của Marian. Sau một chiến dịch khắp Italia, Sulla cuối cùng cũng tiêu diệt hoàn toàn quân Marius ở Trận Cổng Colline vào tháng 17 năm 82 TCN. Bởi vì cả hai quan chấp chính đều đã chết, Sulla bóng gió gợi ý Viện Nguyên Lão đưa ông ta lên nắm chức Người đứng đầu lâm thời, chức vụ này sẽ có quyền lực tuyệt đối như là một nhà độc tài (dictator). Viện Nguyên lão dễ dàng chấp nhận điều này thông qua một cuộc bỏ phiếu mở rộng và Sulla được cử làm một 'Nhà độc tài để xây dựng luật pháp và ổn định hiến pháp' (dictator legibus faciendis et reipublicae constituendae causa). Sau khi lên nắm quyền, Sulla bắt đầu một chuỗi những cuộc thanh trừng đẫm máu những kẻ thù chính trị của mình. Tượng của Marius bị gỡ bỏ. Cinna thì bị binh lính của mình giết trong một cuộc nổi loạn. Caesar vì là cháu trai của Marius và con rể của Cinna, bị tước bỏ quyền thừa kế, của hồi môn của vợ mình và chức giáo sĩ của mình, nhưng ông từ chối ly dị Cornelia và buộc phải bỏ trốn. Mối đe dọa đối với ông chỉ bị bãi bỏ khi khi gia đình của mẹ ông, dòng họ Cottae (người giúp đỡ Sulla) và những Trinh nữ Vestal, can thiệp. Sulla miễn cưỡng chấp nhận, và mọi người nói rằng Sulla nói ông ta thấy "quá nhiều Marius trong Caesar".
Việc Caesar mất chức thầy tế đã giúp ông có thể đeo đuổi sự nghiệp quân sự. Ông không quay trở lại Rome mà gia nhập quân đội của Marcus Minucius Thermus ở Tiểu Á. Sự nghiệp của ông phát triển mau chóng và gặt hái được nhiều thành công. Trong đó phải kể tới sáng tạo về mật mã của ông.
Trước Caesar, mật mã đã ra đời từ lâu nhưng đều là các hình thức đơn giản dạng kí hiệu. Caesar đã tự mình tạo ra loại mật mã riêng nhằm truyền tin trong chiến đấu. Loại mật mã này đã phát huy hết sức hiệu quả, góp phần vào các chiến thắng của vị vua này. Nhiều người cho rằng, sở dĩ mật mã không bị phá ngay lập tức vì kẻ thù của Caesar đa phần bị mù chữ hoặc do ông viết bằng một ngôn ngữ khác không phải tiếng La Mã, nhưng không thể phủ nhận sự sáng tạo này đã đặt nền móng cho nhiều loại mật mã khác sau này (tiêu biểu như Vigenère). Tuy nhiên, cách thức truyền tin thì không hề dễ chịu tí nào. Để truyền bức mật mã còn cần một người truyền tin mang theo khóa giải mã. Nếu người này biết về mật mã thì họ có thể khai ra khi bị bắt hoặc chính họ bán đứng quân đội của Caesar. Để ngăn chặn điều này, ông đã cho cạo trọc đầu người đưa tin và xăm khóa giải mã lên đầu người đó. Như vậy kể cả người đó có biết đọc cũng không thể hiểu được nội dung bức mật mã. Cách này có thể dùng nhiều lần nhưng đa phần người đưa tin bị thay liên tục và có cái chết hết sức bí ẩn.
- Sự phát triển
- Phương thức mã hóa
Loại mã thay thế này sử dụng bảng chữ cái và sự dịch chuyển một vài kí tự để mã hóa. Ví dụ thay chữ A bằng chữ D, các chữ cái theo sau cũng dịch chuyển một lượng tương tự cho tới hết. Để giải mã, chỉ cần lần ngược lại thứ tự là ra. Người ta đã tìm ra cách phá giải mã Caesar từ lâu, nhưng ngày nay với sự kết hợp sức mạnh của máy tính thì việc đó đơn giản hơn rất nhiều, cho phép giải mã tất cả các trường hợp trong thời gian chỉ vài giây.
(Bài viết tham khảo từ Wikipedia và nhiều nguồn khác)
Sign up here with your email
ConversionConversion EmoticonEmoticon